Wednesday, October 29, 2008

Ο ρόλος των δασκάλων μας στην εκπαιδευτική μας πορεία


Πολλοί καθηγητές κατά την άσκηση του διδακτικού τους ρόλου, έχουν ως πρότυπο κάποιους από τους καθηγητές που είχαν κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής τους πορείας. Όταν, λοιπόν, έρχονται αντιμέτωποι με διάφορα εκπαιδευτικά προβλήματα, φέρνουν στο μυαλό τους (ίσως και ασυνείδητα) εικόνες από το παρελθόν και το πώς αντέδρασε κάποιος από τους καθηγητές τους σε ανάλογες περιπτώσεις. Έχουν κάποιο μπούσουλα. Με βάση τη διαδικασία αυτή νιώθουν ασφαλείς καθώς έχουν τους πρώην καθηγητές τους ως δίχτυα ασφαλείας.

Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που δημιουργούνται νέα πεδία στην σχολική δραστηριότητα;

Πεδία που δεν υπήρχαν στο παρελθόν, παρουσιάζουν το «μειονέκτημα», να μη μας δίνουν εικόνες αντίδρασης και αντιμετώπισης ανάλογων περιπτώσεων από παλιούς μας καθηγητές. Τι εννοώ; Για παράδειγμα η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα (σε αρκετά σχολεία δεν ξεκίνησε ακόμη). Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι οι εκάστοτε καθηγητές που είχαμε στην σχολική μας πορεία δεν χρησιμοποίησαν ποτέ τον υπολογιστή ως διδακτικό μέσο. Άρα δεν έχουμε καμία «εμπειρία» ως μαθητές στο συγκεκριμένο διδακτικό αντικείμενο. Προσωπικά, πιστεύω ότι η εμπειρία που αποκτούμε όταν καθόμαστε στα θρανία (μέσω των καθηγητών μας) είναι εξίσου σημαντική με εκείνη που αποκτούμε όταν διδάσκουμε εμείς σε μία αίθουσα. Δηλαδή, ένας καθηγητής ξεκινάει να χτίζεται και να δομείται από τη φοίτησή του στο δημοτικό! Στην καλύτερη διατύπωση της θεωρίας θα μπορούσε να βοηθήσει ένας ψυχολόγος.

Βλέπουμε, λοιπόν, πολλές φορές, καθηγητές μεγάλης ηλικίας (άνω των 50 ετών) να δείχνουν μία αποστροφή προς τα «νέα» τεχνολογικά μέσα που χρησιμοποιούνται για τη διδασκαλία μέσα στην τάξη. Είναι ορατό το συναίσθημα του φόβου καθώς νιώθουν ότι δεν έχουν στα χέρια τους τον έλεγχο των νέων αυτών μηχανημάτων. Φυσικά, ο μεγαλύτερος φόβος δεν είναι η έλλειψη τεχνογνωσίας, αλλά η ίδια η παραδοχή της έλλειψης τεχνογνωσίας! Κανείς (συνήθως) δεν παραδέχεται την «α-γνωσία» του, αλλά αντίθετα προσπαθούν να κρυφτούν κάτω από τον μανδύα προτάσεων όπως: «έλα μωρέ τώρα, σιγά μη μας χρησιμεύσουν όλα αυτά», «εγώ μια χαρά έκανα το μάθημά μου και χωρίς αυτά τα μηχανήματα», «αυτά είναι για τους νέους» κ.ά.

Βέβαια, η φυγή τέτοιου είδους και η αποστροφή της νέας τεχνολογίας, (τονίζω κυρίως από τους ανθρώπους άνω των 50 ετών) είναι υπαρκτή στον ελλαδικό χώρο όχι μόνο στον εκπαιδευτικό κόσμο αλλά και στον ευρύτερο δημόσιο χώρο. Ωστόσο, οι νέες γενιές, δηλαδή, γεννημένοι στα μέσα της δεκαετίας του ’80 και μετέπειτα, είναι αρκετά εξοικειωμένες με τους υπολογιστές και γενικότερα τη χρήση νέων εποπτικών μέσω και οργάνων διδασκαλίας. Οπότε, έχει δημιουργηθεί μία νέα τάξη νεαρών εκπαιδευτικών, η δυναμική της οποίας θα εξαπλωθεί και στο σύνολο των σχολείων (ευελπιστώ). Στην πορεία αυτή βοήθησε ιδιαίτερα το γεγονός ότι οι νέοι αυτοί εκπαιδευτικοί είχαν εικόνες και πρότυπα από τους δικούς τους καθηγητές. Είναι γνώστες του αντικειμένου και από τη θέση του μαθητή και από εκείνη του καθηγητή. Η διαδικασία αυτή λειτουργεί με την απόρριψη των αρνητικών στοιχείων ενός καθηγητή και την υιοθέτηση (όχι τυφλή υπακοή) των θετικών πλευρών του.

Σε λίγα χρόνια θα γίνουμε μάρτυρες ενός τεχνολογικού βομβαρδισμού στους εκπαιδευτικούς χώρους που θα συμβάλλει στην αλλαγή ολόκληρης της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ελπίζω να είμαστε έτοιμοι και να φανούμε αντάξιοι στις προσδοκίες των μαθητών μας…